www.pitak.fora.pl

wp · Gość

Możliwości twórcze w wieku szkolnym

autor: Władysław Pitak

Wstąpienie do szkoły, to wielka zmiana w życiu dziecka. Przejście od dominującej w okresie przedszkolnym działalności zabawowej do nauki szkolnej oznacza dla dzieci pojawienie się w ich ąyciu poważnego, osobistego i społecznego obowiązku. Systematyczne nabywanie wiedzy szkolnej jest wyraźną i często trudną dla dzieci pracą.

Zachowanie dzieci w tym wieku jest sprawą bardzo złożoną i zrozumienie go sprawia dorosłym trudności. Głównie dlatego, ponieważ zakładają oni, że sposoby zachowania się dzieci są lub powinny być takie same jak u dorosłych. Tymczasem - zachowanie się dzieci różni się od zachowania dorosłych, ponieważ ich potrzeby są nieco inne i mniejsza jest dojrzałość fizyczna, umysłowa, społeczna i uczuciowa.7).

Charakterystyczną właściwością psychiki dziecka w młodszym wieku szkolnym Cool

jest konkretny charakter procesów poznawczych - spostrzeżeń, pamięci, myślenia, itp. Uczenie się dzieci w tym wieku jest skuteczne, jeśli treść materiału nauczania podawana jest w sposób poglądowy. Pamięć dzieci jest bowiem obrazowa. Najłatwiej zapamiętują one fakty, zdarzenia, zjawiska.

Jedną z charakterystycznych cech tego okresu rozwoju stanowi odkrycie przez dziecko, że jest ono członkiem społeczności swych rówieśników. W tym czasie kształtują się postawy umiejętności pracy w grupie, a zatem i współdziałania społecznego w życiu dojrzałym. Dzieci odkrywają, że mają podobne zainteresowania, wspólne tajemnice, znajdują przyjemność we wspólnym działaniu. Wiek ten jest okresem grupowych przyjaźni, tworzenia się grup rówieśniczych , czyli "paczek". Dzieci stopniowo uniezależniają się od dominacji dorosłych. Ze względu na różne zainteresowania chłopców i dziewcząt, a także z powodu różnic w rozwoju fizycznym grupy rówieśnicze składają się zwykle z jednostek tej samej płci. Chłopcy lekceważą dziewczęta, a te z kolei gardzą chłopcami.

pw · Gość

Kapitalną właściwością psychiki dziecka w młodszym wieku szkolnym jest wyjątkowa w tym okresie pobudliwość umysłowa, której towarzyszy silne napięcie ciekawości. Dziecko przeżywa wówczas naturalny głód poznania. Ćwiczenie i uczenie się staje się przyjemnością i potrzebą. Pamięć zaostrza się, jest ona mechaniczna i osiąga szczytowe nasilenie w wieku 10-11 lat (kl. III-IV). Jest to najlepszy okres nauczania tego wszystkiego, co opiera się na pamięci mechanicznej: wiersze, proza, a także stosowania zabaw intelektualnych, ćwiczących zdolności twórcze. Ponieważ myślenie jest praktyczne, również i zabawy powinny się posługiwać tematyką konkretna.

W wieku 12-15 lat (dawniej klasy V-VIII, dzisiaj gimnazjum) pamięć mechaniczna powoli obniża się powoli, a wzrasta pamięć logiczna.9) Jest to okres nazywany wiekiem rozumowania, dorastania, dojrzewania, młodocianym, wiekiem szkolnym.

W wieku 12 lat - u progu "dojrzewania", dziecko przeżywa bardzo ważny okres rozwojowy, w którym odkrywa własna odrębność osobowościową, po raz pierwszy ujmuje związek między własną teraźniejszością a przyszłością. W miarę dorastania, dzieci szukają materiału do tworzenia własnej osobowości, modeli pomagających w rozwiązywaniu własnych problemów i zadań życiowych, pomocy w intensywnym tworzeniu światopoglądu i ideologii, porządkujących świat, własne przeżycia i własną egzystencję, ujmując ją w perspektywie ponad jednostkowej. 10)

pow · Gość

Ciekawość życia, poszukiwanie jego sensu i prawdy jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zainteresowań. Na ten aspekt psychologii wieku dojrzewania zwraca uwagę Munro 11), wybitny estetyk amerykański, podkreślając szczególnie zdolności postrzegania i wyczulenie na piękno. Jako cechę adolescencji Munro wyróżnia również upodobanie do sytuacji dramatycznych i ekspresyjnych postaw przedstawianych w dziele sztuki. Zdaniem Munro , okres adolescencji cechuje znaczne wyczulenie na wygląd ludzi, na różnice zachodzące między ludźmi. Stąd dzieci w tym wieku wykazują skłonności do studiowania wyrazu twarzy, wyglądu, ruchów innych ludzi i porównywania ze swoim wyglądem, zgodnie z egocentryczną postawą charakterystyczną dla tego okresu życia.

Lucien Dintzer 12), w książce "O zabawach młodzieży", charakteryzuje te zachowania jako skłonne do przesady, wyrażone w grze słów, nadużywaniu słów ostro brzmiących, buncie przeciwko konwencjom. Symptomem narastających w tym wieku uczuć buntu, protestu, pogardy, a jednocześnie często dążenia do zagłuszenia wewnętrznego rozdarcia i smutku, jest skłonność młodocianych do wywoływania wrzawy, hałasu, a także słuchania głośnej muzyki. Wydaje się, że przyczyną skłonności do wrzawy w okresie dojrzewania, jest wrażliwość znacznie wyostrzona na ułomność, cechy charakterystyczne, zwłaszcza karykaturalne, brzydotę, ostre dźwięki głosu. Sprzyja temu dodatkowo potrzeba wyładowania nadmiaru energii, często nie wyładowanej na skutek niewłaściwego planu zajęć szkolnych i domowych.

pwo · Gość

Pomiędzy 12-14 rokiem życia, zarówno chłopcy, jak i dziewczęta wykazują ogromną dbałość o swój wygląd zewnętrzny. Wynika to z jednej strony z rozwoju seksualnego i zainteresowania płcią odmienną, a także z wyjątkowego spotęgowania w tym okresie wszelkiej aktywności emocjonalnej, siły wyobraźni, wrażliwości estetycznej na urok i piękno człowieka. Debesse 13) akcentuje, że w tym okresie dokonuje się oceny świata na podstawie walorów estetycznych, przy czym szczególne znaczenie mają w tej ocenie trzy elementy: kolor, treść, użyteczność.

Debesse zwraca również uwagę na jeszcze jedno zjawisko, charakterystyczne dla okresu dorastania, a mające związek z aktywnością estetyczną: jest to dążenie do życia w społeczności i działania wspólnie z innymi - mimo oporów, nastrojów i pozornej skrytości. Debesse określa to dążenie szukaniem przyjemności, które wynika ze świadomości istnienia obok innych ludzi, istnienia tuż obok, "ramię przy ramieniu". Pragnienie integracji jest w konflikcie wewnętrznym z pragnieniem wolności, z nieśmiałością, ale wspólny odbiór wrażeń estetycznych, wspólna praca artystyczna potęgują potrzebę integracji, ułatwiają nawiązywanie przyjaźni.

Wrażliwość estetyczna tego okresu wiąże się z potrzebą ekspresji. Mimo kłopotów z oryginalnością, mimo rozwoju krytycyzmu, dążenie do wyrażenia siebie samego trwa nadal. Świadczą o tym, wspomniane wcześniej, różne formy literackie i dramatyczne często uprawiane w tym okresie. Intensywność uczuć może być wykorzystywana na zajęciach artystycznych, w czasie których młodociani rozwijają swe związki emocjonalne z różnymi składnikami otoczenia oraz wyrażają je bezpośrednio lub w formie symbolicznej. Najlepszym sposobem ujawnienia uczuć agresji, a czasem, miłości jest bowiem wyrażenie ich w sposób bardziej zamaskowany, teatralny.

pw · Gość

Życie uczuciowe dorastającego ucznia wymaga szczególnej opieki, polegającej na rozwijaniu i pogłębieniu uczuć już istniejących, hamowaniu negatywnych i pobudzaniu pozytywnych. 14)

Swobodna ekspresja w poszczególnych fazach rozwoju psychicznego dziecka ma różne znaczenie wychowawcze i wymaga stosowania różnych metod, w zależności od wieku.

W oparciu o powyższe przesłanki powstało wiele metod wychowania estetycznego dzieci i młodzieży. Do najbardziej znanych należy metoda C.Freineta. 15) Metoda naturalnej, swobodnej ekspresji znajduje w szkołach Freineta szerokie zastosowanie w poezji, teatrze, zwłaszcza kukiełkowym, modelowaniu oraz innych przedmiotach. W jego szkołach stosowane są różne formy pracy grupowej, samodzielność poszukiwań z koniecznością dzielenia się doświadczeniami z innymi.

Przedstawiciel kierunku pedagogiki znanej pod nazwą "education nouvelle" - R. Cousinet 16), podobnie jak Freinet, przywiązuje wielkie znaczenie dla bogactwa wrażeń dostarczanych dziecku przez środowisko szkolne, do warunków, w których dziecko mogłoby się swobodnie poruszać, odkrywać świat, doświadczać, obserwować i działać. Metoda Cousineta opiera się na działaniu sprzyjającym zamiłowaniom, upodobaniom i zainteresowaniom uczniów, przewiduje swobodę w wyborze tematyki pogłębiającej wiedzę, swobodę w stosowaniu przez uczniów własnych pomysłów. Tutaj również ma zastosowanie wypowiedź artystyczna, nie krępowana narzuconymi tematami i formami, jako element towarzyszący i pomocniczy przy nauce różnych przedmiotów.

powła · Gość

Na podstawie powyższych dowodów, można wyprowadzić wnioski dotyczące sensu ekspresji artystycznej :

1.Swobodna ekspresja jest ważnym źródłem powstawania zainteresowań poznawczych dziecka, a zatem stanowi podstawę procesów wychowania intelektualnego.
2.Potrzeba ekspresji i spontaniczna aktywność jako źródło poznania - to szukanie odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób i za pomocą jakich środków mogą dzieci wyrażać swe myśli, przeżycia i uczucia.
3.Brak możliwości swobodnej wypowiedzi rodzi skrzywienia, kompleksy, depresje, zahamowania, nerwice, małą odporność na sytuacje konfliktowe, zmniejszanie zdolności do prawidłowego rozwoju i budowania pełnej osobowości.
4.Swobodne uzewnętrznianie siebie powoduje pozbywanie się zahamowań, zwolnienie napięć, odnajdywanie radości we własnej twórczości, sprzyja właściwemu rozwojowi osobowości.

mgr Władysław Pitak - pedagog kultury

Uwaga :
Powyższy artykuł jest fragmentem pracy badawczej pt. "Twórcza funkcja ekspresji dramatycznej. Wpływ treningu dramatycznego na rozwój zdolności twórczych uczniów szkół podstawowych".

Osoby zainteresowane pełną wersją wraz z przypisami, bibliografią i aneksami proszone są o kontakt z autorem:
094-340-60-06

senior

ARTOS - OŚRODEK LOGOTERAPII i TRENINGU OSOBOWOŚCI

logopeda dyplomowany , psychoterapeuta mgr Władysław Pitak.
[link widoczny dla zalogowanych]
Rejestracja telefoniczna : 94-340-60-06
Godziny przyjęć uzgadniane są z pacjentami

sponsor · Wysłany: Nie 9:52, 10 Mar 2013 Temat postu:

.
* TWÓRCZOŚC JAKO PROCES ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

Współczesna wiedza psychologiczna dostarcza przekonujących danych, że zdolność do twórczości nie jest
determinowana genetycznie uwarunkowanymi własnościami, że każdy człowiek posiada tę zdolność w
większym lub mniejszym stopniu?

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* INTELIGENCJA A ZDOLNOSCI TWÓRCZE
Wielu psychologów i pedagogów wyraża pogląd , że sprawdzać i oceniać u ucznia bezpośrednio można tylko wiedzę, umiejętności i nawyki, tak jakby możliwości umysłowe stanowiły bliżej nieuchwytną , nie podlegającą kontroli właściwość, za której rozwój nie można odpowiadać. Inteligencja pozostaje, tak jak inne właściwości psychiczne , na zewnątrz osiągnięć i stanowi jedynie warunek niezbędny dla sukcesu.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* EKSPRESJA I AKTYWNOŚC TWÓRCZA DZIECKA
Już od momentu urodzenia dziecko zaczyna siebie wyrażać. Początkowo u noworodków chodzi wprawdzie tylko o potrzeby instynktowne, o których musi być powiadomione otoczenie, w pierwszej fazie prawie wyłącznie reprezentowane przez matkę.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* DRAMATYZACJA – TEATR BEZ PUBLICZNOŚCI
Nie wiadomo dokładnie, ani dlaczego człowiek odczuwa potrzebę grania, ani co się w nim dzieje w trakcie procesu przyjmowania na siebie innej postaci , tj. tworzenia roli. Natomiast zupełnie oczywista i udowodniona empirycznie jest rozdzielność postaci scenicznej i prywatnej osobowości aktora.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* ROZPOZNAWANIE I KSZTAŁCENIE ZDOLNOŚCI TWÓRCZYCH ( model normatywny)
Każda działalność człowieka może mieć charakter reproduktywny lub produktywny. Tradycyjne nauczanie w szkole opiera się głównie na funkcji pamięci, co sprzyja rozwojowi zdolności reproduktywnych.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* KONSEKWENCJE EKSPERYMENTALNEGO TRENINGU DRAMATYCZNEGO
Dotychczasowe rozważania na temat ekspresji i jej funkcji w kształtowaniu osobowości twórczej, a także możliwości badania i kształcenia zdolności przy pomocy ekspresji i treningu dramatycznego stały się zachętą do przeprowadzenia badań i wysnucia wniosków ułatwiających prowadzenie dyskusji wokół tego problemu.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]

* JAK ROZWINĄĆ SIĘ TWÓRCZO ? – TESTY I ĆWICZENIA
Można założyć, że zwiększać się będzie coraz bardziej występowanie nowych dla człowieka sytuacji i problemów, w których niezbędne będzie twórcze zachowanie. Przyjęcie tego założenia czynić powinno bardziej pożądanym wprowadzenie takich form zajęć, które zwiększają możliwości twórcze człowieka.

>>> [link widoczny dla zalogowanych]
. .